Studiefinanciering 2025? Alles wat jij moet weten!

Hoofdstuk 1: Studiefinanciering uitgelegd  

Wat houdt de studiefinanciering in?

Als (aankomende) student heb je vast al weleens gehoord van studiefinanciering. Maar wat houdt het precies in? Het hoofddoel van de studiefinanciering is het toegankelijk maken van studeren. De kosten die bij studeren komen kijken, mogen geen reden zijn om van studeren af te zien. Om studeren mogelijk te maken voor iedereen, biedt de Nederlandse overheid een financieel steunpakket aan. Dit helpt mbo-, hbo- en universitaire studenten om zich te focussen op hun opleiding, zonder al te veel financiële zorgen. Of je nu thuis woont of op kamers, studiefinanciering helpt bij de kosten van onder andere huisvesting, reiskosten, collegegeld en levensonderhoud.

Studiefinanciering bestaat uit vijf onderdelen: de basisbeurs, de aanvullende beurs, het studentenreisproduct, een studentenlening en (bij hbo/wo) een collegegeldkrediet. 

De combinatie van de onderdelen helpt je om financiële drempels tijdens je studie te verlagen. Afhankelijk van je persoonlijke situatie, zoals je studieniveau, woonsituatie en het inkomen van je ouders, kan je deze onderdelen naar wens combineren. Of de basisbeurs een gift is of moet worden terugbetaald, hangt bijvoorbeeld af van het opleidingsniveau. Zo is de basisbeurs voor mbo-studenten op niveau 1 of 2 altijd een gift, terwijl het bij mbo 3/4, hbo en wo om een prestatiebeurs gaat. Dit betekent dat de basisbeurs pas een gift wordt als je binnen 10 jaar je diploma haalt, anders moet je het terugbetalen – plus rente. In deze blog zullen alle onderdelen van de studiefinanciering helder aan bod komen, zodat jij precies weet wat je kan verwachten.

Daarnaast is het de bedoeling dat dit systeem erbij helpt dat je de studie binnen de officiële studieduur kan afronden, en dus geen vertraging oploopt. Hiermee wil de overheid grotere studieschulden voorkomen. Omdat de prestatiebeurs pas wordt omgezet in een gift als je op tijd afstudeert, werkt het als een extra motivatie om geen vertraging op te lopen.

Waar is de studiefinanciering voor bedoeld?

Het pakket is niet alleen bedoeld als financiële steun, maar als bredere maatregel om studiekeuzes, voortgang en afronding te ondersteunen.

De studiefinanciering heeft meerdere doelen, waaronder:

1. Toegankelijkheid verhogen: Dit is waar het allemaal om draait. Studeren moet toegankelijk zijn voor iedereen, wat de thuissituatie of financiële situatie ook is. Al de onderdelen van het pakket horen de financiële drempels te verlagen.

2. Verschillen in kosten compenseren: Niet iedere student heeft evenveel financiële steun nodig en hier wordt rekening mee gehouden. Studenten die op kamers wonen ontvangen bijvoorbeeld een hogere basisbeurs, gebaseerd op hun hogere kosten. En de aanvullende beurs helpt studenten die uit gezinnen komen met een lager inkomen.

3. Studieduur beheersen: De prestatiebeurs motiveert studenten om hun studie binnen de officiële opleidingsduur af te ronden. De beloning hiervoor is het omzetten van de prestatiebeurs in een gift.

4. Flexibiliteit bieden: De flexibele mogelijkheid om extra te lenen geeft extra financiële ondersteuning waar nodig.

5. Geen last van reiskosten: Met het studentenreisproduct zijn de reiskosten geen zorgen meer.

 Wie heeft er recht op studiefinanciering?

Je komt in aanmerking als je …

• voltijds of duaal bent ingeschreven aan een erkende mbo-, hbo- of wo-opleiding;

• jonger bent dan 30 jaar op het moment van de eerste aanvraag. Boven de 30 jaar heb je geen recht meer op studiefinanciering en moet je de opleiding meestal zelf betalen.

• de Nederlandse nationaliteit hebt (of voldoet aan aanvullende voorwaarden voor buitenlandse studenten, te vinden op de website van DUO).

Wie heeft recht op de basisbeurs?

Iedereen die een erkende voltijdopleiding volgt aan mbo, hbo of universiteit, komt in aanmerking, zolang je jonger bent dan 30 jaar bij aanvraag en de opleiding erkend is door DUO. Bij hbo en universiteit komen ook minderjarige studenten (< 18 jaar) in aanmerking. Voor mbo-studenten gaat de beurs pas in vanaf 18 jaar. De beurs is niet afhankelijk van het inkomen van je ouders, in tegenstelling tot de aanvullende beurs. Zo speelt je achtergrond geen rol bij deze beurs. Ondanks dat iedereen recht heeft op de basisbeurs, zit er een verschil in de uitwerking ervan. 

Voor mbo-niveau 1 en 2 studenten is de basisbeurs standaard een gift, of je nou je diploma haalt of niet. Hierbij is de basisbeurs geldig zolang je studeert. 

Voor mbo 3–4, hbo en wo is het een prestatiebeurs: behaal je binnen 10 jaar je diploma, dan blijft het een gift. Lukt dat niet, dan moet je het bedrag terugbetalen, inclusief rente. Dit motiveert studenten om hun studie op tijd af te ronden. Deze studenten hebben 4 jaar lang recht op de basisbeurs.

Hoe lang mag ik studeren met studiefinanciering?

Iedereen die voldoet aan de voorwaarden heeft recht op studiefinanciering, maar de maximale duur verschilt per opleidingsniveau.

• Mbo 1 & 2: Er is geen maximale duur voor deze studenten. De beurs wordt uitbetaald zolang je staat ingeschreven.

• Mbo 3 & 4: Je hebt recht op 7 jaar studiefinanciering. De eerste 4 jaar heb je recht op de basisbeurs en aanvullende beurs. De mogelijkheid om te lenen en het recht op studentenreisproduct blijft gedurende de 7 jaar.

• Hbo / wo (bachelor): Voor hbo en universiteit studenten geldt dezelfde maximale duur als voor mbo 3 en 4 studenten, op het studentenreisproduct na. Hier heb je 5 jaar recht op.

• Langere opleidingen (bijvoorbeeld bij een master): Hiervoor zijn vaak extra looptijd en reisrecht mogelijk.

• Studiewisseling (bijvoorbeeld van mbo naar hbo): Bij een wissel van mbo naar hbo gaat de teller opnieuw lopen vanaf 0 voor je nieuwe opleiding. De financiering start opnieuw voor die opleiding.
  
  

Na afloop van de officiële studieduur kun je in sommige gevallen blijven lenen of gebruikmaken van het reisproduct, maar alleen als je nog studeert. Voor hbo/wo kun je dus na de basisbeurs blijven lenen, bijvoorbeeld voor het langer duren van de opleiding, een master of wisseling van studie.

Hoofdstuk 3: Mijn DUO Studiefinanciering aanvragen

Als student kun je in Nederland gebruikmaken van verschillende vormen van studiefinanciering. Maar hoe werkt het aanvragen precies? Wanneer begin je ermee, wat heb je ervoor nodig, en waar moet je op letten? In dit hoofdstuk leggen we stap voor stap uit hoe je jouw studiefinanciering aanvraagt via DUO, zodat je goed voorbereid aan je studie kunt beginnen.

Hoe kan ik studiefinanciering aanvragen?

Je studiefinanciering aanvragen moet je doen via de website van DUO. Om te beginnen heb je hier een DigiD voor nodig: jouw digitale identiteitsbewijs voor overheidsdiensten. Als je nog geen DigiD hebt, moet je dit op tijd aanvragen. Het duurt een paar werkdagen voor dit geactiveerd kan worden. Zodra je je DigiD hebt geactiveerd, kan je ermee inloggen op Mijn DUO en de aanvraag indienen.

Tijdens de aanvraag kies je welke onderdelen je wilt ontvangen: de basisbeurs, aanvullende beurs, studentenreisproduct en/of een lening. Ook geef je aan wanneer je opleiding begint en wat je woonsituatie is (thuis of uitwonend). Je aanvraag kun je zelf later nog aanpassen, bijvoorbeeld als jouw situatie verandert. Om er zeker van te zijn dat je op tijd je eerste uitbetaling kan ontvangen, wordt er aangeraden dat je minimaal 2 maanden voor de start van je opleiding de aanvraag afrondt. 

Wat heb je nodig voor het aanvragen van studiefinanciering?

Om studiefinanciering aan te vragen, heb je het volgende nodig:

• Een geactiveerde DigiD met sms-controle of app.

• Je inschrijving bij een erkende opleiding. Je moet je inschrijven voor je opleiding op Studielink. Zorg ervoor dat je dit op tijd doet! Voor mbo-opleidingen is de deadline hiervoor 1 april. Voor hbo- en wo-opleidingen is de deadline 1 mei. 

• Je BSN-nummer (burgerservicenummer).

• Eventueel gegevens van je ouders (voor de aanvullende beurs wanneer deze van toepassing is).

Hoe lang van tevoren moet je studiefinanciering aanvragen?

Zodra je definitief ingeschreven staat bij een erkende mbo-, hbo- of wo-opleiding, kun je studiefinanciering aanvragen. De studiefinanciering gaat dan in op de eerste dag van de maand waarin je studie begint. Het advies van DUO is om de aanvraag minimaal 8 weken voor het begin van de opleiding te doen. Dit is ongeveer 2 maanden van tevoren. Begin je bijvoorbeeld op 1 september met je opleiding? Dan wordt er aangeraden om uiterlijk begin juli de aanvraag te regelen. 

Als je te laat aanvraagt, loop je het risico dat je de eerste maandelijkse betaling niet krijgt uitbetaald. Het is dus slim om niet te lang te wachten met aanvragen, ook al weet je bijvoorbeeld je exacte woonsituatie of aanvullende beurs-gegevens nog niet. Dit kan je altijd later nog aanpassen.

Hoe werkt het aanvragen van studiefinanciering bij het mbo?

Voor mbo-studenten gelden grotendeels dezelfde regels als voor hbo/wo, maar met een paar verschillen. Studiefinanciering voor het mbo is alleen beschikbaar vanaf 18 jaar. Ben je nog geen 18? Dan heb je nog geen recht op studiefinanciering. Onder de 18 jaar heb je als mbo-student mogelijk wel recht op de tegemoetkoming scholieren.

Zodra je 18 wordt én ingeschreven staat bij een erkende mbo-opleiding, kun je via Mijn DUO studiefinanciering aanvragen. Ook hier geldt: zorg dat je aanvraag ruim op tijd binnen is, want de uitbetaling start niet automatisch met je inschrijving.

Mijn DUO: studiefinanciering regelen en aanpassen

Nadat je studiefinanciering hebt aangevraagd, kun je alles beheren via Mijn DUO. Je kan hier altijd inloggen met je DigiD.

In Mijn DUO kan je onder andere de volgende onderdelen inzien:

• De onderdelen van de financiering die je ontvangt.

• De bedragen die je krijgt uitbetaald en wanneer het wordt uitbetaald. 

• Of je recht hebt op een aanvullende beurs en hoeveel dit bedrag zou zijn.

• Je lening, die je eventueel nog kan verhogen of verlagen. Dit kan je zelf aanpassen naar wens.

Mijn DUO is ook de plek waar je veranderingen kunt doorgeven, zoals een andere woonsituatie of het stopzetten van studiefinanciering als je stopt met je opleiding. Het is belangrijk dat je dit soort wijzigingen zo snel mogelijk meldt om terugbetalingen of boetes te voorkomen.

Zodra je aanvraag compleet is, ontvang je van DUO een bevestiging. Daarna zie je in Mijn DUO hoe je studiefinanciering precies is opgebouwd en wanneer de eerste uitbetaling plaatsvindt. Kom je er zelf niet uit? Dan kun je contact opnemen met de klantenservice van DUO of hulp vragen bij je opleiding of een decaan.

Hoofdstuk 4: Bijbaan en budgetten als student

Studeren kost geld, maar gelukkig zijn er manieren om jouw inkomsten en uitgaven goed in balans te houden. De studiefinanciering helpt bij een groot deel van je kosten, maar veel studenten kiezen ervoor om daarnaast ook wat extra te verdienen. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn: je wilt misschien geld overhouden voor leuke dingen of vakanties, of juist ervaring opdoen en alvast proeven van het werkleven. Een bijbaan staat vaak goed op je cv, geeft je meer financiële ruimte en je steekt er veel van op. Natuurlijk moet je wel goed afwegen of je er naast je studie nog tijd en energie voor hebt, want je wilt natuurlijk geen studievertraging oplopen.

In dit hoofdstuk lees je hoeveel geld je ongeveer nodig hebt als student, hoe je dit kunt berekenen met handige tools van DUO, wat je maximaal mag bijverdienen én hoe je via Recruit a Student aan een flexibele en leuke bijbaan komt die past bij jouw opleiding.

Hoeveel geld heeft een student per maand nodig?

De maandelijkse kosten van studenten liggen gemiddeld tussen de €900 en €1.300. Maar de kosten verschillen sterk per persoon en hun persoonlijke situatie. Zo hebben uitwonende studenten bijvoorbeeld veel meer geld nodig dan de meeste inwonende studenten, en zitten er grote verschillen in huurprijs per stad. De maandelijkse kosten kunnen onder andere bestaan uit kosten zoals huur, boodschappen, collegegeld, verzekeringen, vervoer, uitjes en sportabonnementen. 

Om een schatting te maken van jouw maandelijkse kosten bestaan er gelukkig handige tools die helpen bij het uitrekenen hoeveel je nodig zal hebben. Op de website van DUO staat bijvoorbeeld de Rekenhulp Studiefinanciering. Hiermee vul je je eigen gegevens in, zoals woonsituatie, inkomsten, studiekosten en andere uitgaven. De tool laat je vervolgens zien hoeveel je tekort komt of overhoudt per maand én geeft tips hoe je je budget kunt aanpassen. Deze rekentool is ideaal als je overzicht wilt krijgen in je uitgaven en inkomsten, of wanneer je twijfelt of je er met je studiefinanciering alleen wel komt.

Hoeveel mag een student verdienen?

Sinds 2020 is de bijverdiengrens voor studenten afgeschaft. Dat betekent dat je als mbo-, hbo- of wo-student in de meeste gevallen onbeperkt mag bijverdienen naast je studiefinanciering. Of je nu een paar uurtjes per week werkt of juist fulltime in de vakantieperiodes, het heeft geen invloed op je basisbeurs, aanvullende beurs, lening of je studentenreisproduct.

Dat is goed nieuws, want het geeft je veel meer vrijheid om zelf te bepalen hoeveel je werkt en verdient. Wil je graag sparen voor een verre reis, je kamer opnieuw inrichten of gewoon wat minder afhankelijk zijn van je ouders? Dan kan een bijbaan je daar goed bij helpen.

Vind een flexibele bijbaan via Recruit a Student

Ben je op zoek naar een bijbaan die goed aansluit op je studie, interesses en goed combineert met je rooster? Dan zit je bij Recruit a Student op de juiste plek. Wij zijn een uitzendbureau speciaal voor studenten en denken mee vanuit de behoeften van de student. Een bijbaan is niet alleen handig voor je portemonnee, het is ook een kans om jezelf te ontwikkelen. Bij Recruit a Student moedigen wij studenten aan om op zoek te gaan naar een bijbaan die bijdraagt aan het ontwikkelen van je toekomstige carrière.

Wij helpen studenten om werk te vinden dat past bij hun studie, interesses en ambities. Als uitzendbureau dat zich inzet voor studenten, bieden wij flexibele bijbanen waarmee je waardevolle werkervaring kunt opdoen. We hebben een breed netwerk van werkgevers in verschillende sectoren, zoals marketing, IT, techniek, HR of finance. Tijdens een intakegesprek leren wij je kennen: wat je studeert, wat je ambities zijn, waar je interesses liggen en hoeveel je kunt werken. Op basis daarvan zoeken we samen naar een bijbaan die echt bij je past.

Meer dan alleen bijverdienen: werkervaring en groei

Bij ons draait het niet alleen om werken, maar ook om groeien. Je ontdekt wat voor werk bij jou past, ontwikkelt je talenten en tegelijkertijd bouw je aan een sterk cv. Bovendien is er via Recruit a Student ook de mogelijkheid om werkstudent te worden: een rol waarin je relevante werkervaring opdoet binnen jouw vakgebied, vaak bij een bedrijf dat goed aansluit op je studie.

Of je nu net begint met studeren of al een tijdje bezig bent.Een passende bijbaan kan een waardevolle aanvulling zijn, zowel financieel als voor je toekomst.

Schrijf je in bij een vestiging in de buurt, of bekijk alvast de vacatures die wij aanbieden. Wij zoeken jouw perfecte match!

Hoofdstuk 5: Conclusie – Slim omgaan met studiefinanciering

Studeren brengt niet alleen nieuwe kennis en ervaringen met zich mee, maar ook financiële verantwoordelijkheden. Gelukkig biedt studiefinanciering van DUO een goede basis om de kosten van je studie, vervoer en levensonderhoud deels te dekken. Dit financiële steunpakket bestaat uit de basisbeurs, aanvullende beurs, studentenreisproduct, collegegeldkrediet en lening. Door je goed te verdiepen in de verschillende onderdelen weet je waar je recht op hebt en hoe je jouw studentenleven het best kan financieren. 

Daarnaast is het belangrijk om inzicht te hebben in je eigen uitgaven. Tools zoals de Rekenhulp van DUO kunnen je helpen om je maandelijkse budget beter te begrijpen. Hiermee kan je bewust omgaan met je bestedingen en beter inschatten hoeveel je nodig hebt en kan aanvragen. 

Heb je behoefte aan wat extra financiële ruimte, of wil je werkervaring opdoen naast je studie? Dan is een bijbaan misschien wel iets voor jou. Vergeet niet dat je studie prioriteit heeft, dus ga goed bij jezelf na hoeveel ruimte en energie je nog over hebt voor een baan naast je studie. Het moet natuurlijk wel haalbaar blijven. Je kan bijvoorbeeld via Recruit a Student op zoek naar een bijbaan die goed haalbaar en passend is naast je studie. Wij zijn er speciaal voor studenten, waardoor wij garanderen rekening te houden met de flexibiliteit die studenten nodig hebben. Wij kijken graag mee voor een goede match die bij jouw studie en interesses past. 

Kortom: studiefinanciering is een waardevolle ondersteuning, maar uiteindelijk bepaal jij zelf hoe je je studententijd financieel inricht. Door je goed voor te bereiden en je keuzes bewust te maken, houd je grip op je geld en op je toekomst.